I. Tìm hiểu chung về văn bản tổng kết.
- Văn bản tổng kết tri thức: Tổng kết văn học Việt Nam sau Cách mạng tháng Tám năm 1945; Tổng kết kĩ năng làm văn…
- Văn bản tổng kết hoạt động thực tiễn: Tổng kết năm học, Tổng kết nhiệm kì công tác Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh…
II. Cách viết văn bản tổng kết.
Câu 1. Đọc văn bản và trả lời các câu hỏi:
a.
- Văn bản này thuộc loại văn bản tổng kết hoạt động thực tiễn.
- Thuộc phong cách ngôn ngữ hành chính
b.
- Mục đích: nhìn nhận, đánh giá lại hoạt động của Đội thanh niên tình nguyện số 2 Trường Đại học sư phạm Hà Nội..
- Yêu cầu: chính xác, khách quan
- Bố cục: 3 phần
* Phần mở đầu:
- Quốc hiệu hoặc tên tổ chức (Đoàn TNCS Hồ Chí Minh - Trường ĐHSPHN - Đội thanh niên tình nguyện số 2)
- Địa điểm, ngày... tháng... năm... (Hà Nội, ngày 15 tháng 9 năm 2007)
- Tiêu đề (Tổng kết đợt hoạt động tình nguyện tại các trung tâm điều dưỡng thương binh, bệnh binh và người có công với nước).
* Phần nội dung: báo cáo gồm:
- Tình hình tổ chức địa điểm hợp đồng (...), thời gian (...) số lượng tham gia (...)
- Kết quả hoạt động (hoạt động chăm sóc thương bệnh binh và người có công với nước, hoạt động giao lưu văn hóa, văn nghệ, thể thao; vệ sinh môi trường, tôn tạo cảnh quan; hoạt động ôn tập văn hóa và vệ sinh hoạt động hè cho con em thương binh, bệnh binh; hoạt động xây dựng công trình thanh niên và tặng quà thương binh, bệnh binh).
- Đánh giá chung.
* Phần kết thúc:
Người viết báo cáo kí tên
Câu 2.
a.
- Loại văn bản tổng kết tri thức.
- Diễn đạt bằng phong cách ngôn ngữ khoa học.
b.
- Mục đích: Hệ thống hóa kiến thức.
- Nội dung gồm: Tóm tắt những kiến thức, kỹ năng cơ bản.
Câu 3:
a.
- Mục đích:
+ Văn bản tổng kết hoạt động thực tiễn nhằm nhìn nhận, đánh giá trung thực, khách quan kết quả và rút ra những bài học kinh nghiệm khi kết thúc một công việc.
+ Văn bản tổng kết tri thức nhằm tổng kết các tri thức hoặc các thành tựu nghiên cứu đã đạt được.
- Yêu cầu: Muốn viết được văn bản tổng kết cần:
+ Tập hợp tư liệu, số liệu đầy đủ, chính xác.
+ Lần lượt viết các phần: mở đầu, nội dung báo cáo (tình hình kết quả hoạt động công việc, bài học kinh nghiệm và kiến nghị), kết thúc.
+ Diễn đạt ngắn gọn, rõ ràng.
- Nội dung:
+ Văn bản tổng kết hoạt động thực tiễn thường có các nội dung: mục đích, yêu cầu, những hoạt động chính, bài học kinh nghiệm,…
+ Văn bản tổng kết tri thức lần lượt trình bày khái quát các tri thức và thành tựu nghiên cứu đã đạt được.
b. Tùy theo yêu cầu và nội dung, văn bản tổng kết có thể thuộc phong cách ngôn ngữ hành chính hoặc phong cách ngôn ngữ khoa học.
Luyện tập:
Câu 1:
a. Văn bản đã đạt được những yêu cầu sau của một văn bản tổng kết:
- Bố cục rõ ràng, rành mạch, đảm bảo các phần tên văn bản, nội dung chính của văn bản, chữ kí của những người chịu trách nhiệm về văn bản.
- Cách diễn đạt ở các đoạn trích nguyên văn của văn bản đảm bảo phong cách ngôn ngữ hành chính.
b. Trong văn bản có một số phần bị lược bớt (được đánh dấu bằng dấu chấm lửng). Trong các phần bị lược đi ấy, tác giả dẫn ra những sự việc mà chi đoàn đã thực hiện được về các công tác giáo dục chính trị, tư tưởng (việc tham gi các hoạt động chung của nhà trường, tình hình chấp hành nội quy,…); việc bồi dưỡng kết nạp đoàn viên hoặc củng cố chất lượng đoàn viên…; những số liệu thực về kết quả hoạt động tình nguyện.
c. Đối chiếu với yêu cầu của một bản tổng kết nói chung, văn bản trên thiếu nội dung: tiêu ngữ, tên cơ sở đoàn cấp trên; địa điểm, ngày tháng viết Tổng kết.
Câu 2. Hãy viết bài tổng kết phần Văn học (hoặc Tiếng Việt, Tập làm văn) trong chương trình Ngữ văn 12.
Người viết cần hoàn thành một số nội dung sau:
- Tổng số văn bản (số bài) đã học.
- Phân loại theo đặc điểm riêng:
+ Theo thể loại: Có bao nhiêu văn bản là truyện ngắn? Bao nhiêu văn bản là thơ?
+ Theo thời kì lịch sử: bao nhiêu tác phẩm ra đời trong kháng chiến chống Pháp? Chống Mĩ? (Được học và đọc thêm).
(Nếu là Tiếng Việt, Tập làm văn cần phân loại theo nhóm bài).
- Những đặc điểm chính về nội dung và nghệ thuật của các nhóm tác phẩm.
- Lập bảng thống kê các tác phẩm (bài) đã học (phụ lục).
Giáo dục cộng đồng: www.congdong.edu.vn